Je hoorde de diepe basnoten nog regelmatig klinken in de afgelopen achtenveertig jaar - ze werden voor het eerst gespeeld in een Parijse studio, in de nacht van 4 op 5 december 1957.

Het is een cliché geworden. Een tv-regisseur die zijn reportage of documentaire een melancholieke kleur wil geven, of er een dosis spanning aan wil toevoegen, grijpt al gauw naar die opnamen: de muziek van de film Ascenseur pour l?échafaud (Lift naar het schavot) van Louis Malle. De gestopte trompet over de donkere bas.

Alle jazzliefhebbers kennen het verhaal: hoe Miles Davis, op een Europese tournee met Franse begeleiders (en met de in Parijs wonende drummer Kenny Clarke), een nacht in de studio werd uitgenodigd en toen, bij de geprojecteerde filmbeelden, die beroemde score improviseerde. Hoofdrolspeelster Jeanne Moreau was erbij. In vier uur was de klus geklaard.

Met diezelfde groep speelde Miles drie dagen later in het Amsterdamse Concertgebouw.
Met Clarke dus en Barney Wilen, tenor, René Urtreger, piano en Pierre Michelot, bas. Toen konden we met eigen oren horen hoe goed ze waren, die Franse jazzmusici en waarom de grote Amerikanen zo graag met ze speelden.

Pierre Michelot is dood, staat vanavond in de kranten.
We zullen zijn bas nog vaak horen klinken.

Aanvulling
In het Amsterdamse Filmmuseum is vanaf 20 juli een groot Jeanne Moreau-retrospectief geprogrammeerd. De film Ascenseur pour l'échafaud is er vanaf vandaag te zien!

Vorige week kreeg ik het zakelijke briefje, ondertekend door producers Cobby Broccoli en Harry Saltzman:

'Tot onze spijt moeten wij u mededelen, dat u na analyse van de door u afgelegde cameratest niet in aanmerking komt voor de rol van James Bond. Wij achten u op grond van uw leeftijd minder geschikt voor de rol van agent 007.'

Ik was kandidaat nummer 67. De eerste Nederlandse James Bond worden - het leek mij een poging waard.
Mijn gevorderde leeftijd beschouwde ik als een pluspunt. James Bond zelf is ook aan zijn vierde jeugd toe en het zou goed zijn, meende ik, als die leeftijd in het fysiek van de Bondacteur zichtbaar zou zijn. Het Bondpubliek bestaat immers voor 83% uit grijsaards.

Ik was de enige Nederlandse kandidaat.
We hebben prachtige jonge acteurs, maar geen van hen 'heeft iets' met de bejaarde filmheld.

Hoe achterhaald en belegen ging het toe tijdens de screentest!
Men vroeg mij van een met 120 kilometer per uur rijdende vrachtwagen in een langszij flitsende sportwagen te springen.

Ik kon mijn oren niet geloven. Voor zo'n ouderwets stuntje ligt de meest simpele digitale techniek in de schappen van de elektronicawinkel op de hoek - met een videobewerkingsprogrammaatje van 150 euro springt iedere boerenlul van auto op auto.

Toen ik weigerde om met behulp van een helikopter uit de sportwagen omhoog te worden getrokken - in de jaren zestig deden ze dat misschien nog live, nu is zoiets het digitale fluitje van een eurocent - wist ik dat mijn afwijzing aanstaande was.

Wie het ook gaat worden - de acteur die James Bond gaat spelen en voor veel geld de kans loopt zijn benen te breken, is een ongelooflijke sukkel.

Voor vanavond heb ik in de Timer voor opname klaargezet: Bande à Part, een vroege Jean-Luc Godard, die op TV5 van halfelf tot twaalf wordt uitgezonden. En Catch-22 van Mike Nichols, op BBC2, vannacht van kwart over een tot bij half vier.

Vanaf morgen heb ik dan eenentwintig speelfilms in voorraad, terwijl er plaats is voor honderdvijftig.

Sinds twee weken heb ik 'm in huis: een DVD-harddiscrecorder van 250 GigaByte.
Dit is tv-kijken in de 21e eeuw, geheel onafhankelijk van het dictaat van de Hilversumse programmering.
Als ik op woensdag de Gids in huis heb, zoek ik voor een paar dagen de programma's uit die ik wil hebben, tik de ShowView-nummers in en mijn recorder doet de rest.

Ik kan 325 uur televisie opslaan! Ja?
Is dat gek? Dacht ik wel.

En kom me niet aan met die overbekende vraag:
'En waar haal je in hemelsnaam de tijd vandaan die opgenomen programma's af te kijken?'

Uiteraard kun je al die uren niet afkijken. Daar is een harddiscrecorder niet voor. Het is een medium waarmee je tv kunt verzamelen.

Als je hebt besloten dat het volstrekt onnodig en ongewenst is alles af te kijken, geniet je zoveel meer van de fenomenale techniek.

Ik klik vrijwel dagelijks de Titellijst op en inspecteer wat ik allemaal heb verzameld en herschik mijn voorraad.

'Hee, American Psycho - heb ik die ook opgenomen? Maar die heb ik al tweemaal gezien. Laat toch maar staan, misschien wil iemand er ooit een DVD-tje van. Deze Andere Tijden heb ik al via internet gezien, die kan eraf. Delete en... weg.
Ach, ik heb al twee films van Mike Leigh, zou ik een verzameling van kunnen aanleggen en deze... een Japanse en een Egyptische film, ken ik niet, zijn latertjes op Nederland 3 geweest. Ook maar laten staan...'

Ik ga voorlopig door tot ik een uitgewogen lijst van honderd mooiste speelfilms en honderd allerbeste documentaires kan oproepen.

Met de harddiscrecorder heb ik eindelijk een hobby in huis gehaald.

Een bijzondere Flashfilm, gemaakt op de muziek van het nog altijd springlevende nummer Giant Steps van John Coltrane uit 1959.

De filmliefhebbers zijn te verdelen in twee groepen, die dezer dagen weer lijnrecht tegenover elkaar staan.

Je hebt de bioscoopgangers die naar een film gaan kijken omdat'ie veel Oscars heeft gewonnen en er zijn de cinefielen die een film voor geen goud willen zien omdat'ie veel Oscars heeft gewonnen.

Het filmfestival van Rotterdam besteedt veel aandacht aan de mondiale ontwikkelingen in de hedendaagse cinema.
Films uit o.a. Rusland, China, Iran, Kazachstan en Japan gaan hier in première en vinden een enthousiast onthaal.

Reikhalzend wordt uitgekeken naar 'Lost River', de nieuwe film van de Koreaanse meester-regisseur Ze Long Long, die vanavond wordt vertoond.

Gisteren arriveerde de beeldschone ster van deze film, de Koreaanse actrice Lya Zou Dang, de echtgenote van regisseur Ze Long Long.
In 'Lost River' speelt ze een vrouw die 'lost' is in 'a lost city'.

Bieslogs hoofdredacteur sprak met Lya Zou Dang en hij vroeg haar naar haar persoonlijke relatie tot het centrale thema in 'Lost River'.
(M.m.v. Annet Malherbe)

Het 34e International Film Festival Rotterdam is in volle gang.
Dit jaar draaien een kleine 800 films in 24 filmzalen en er worden meer dan 300.000 bezoekers verwacht.

Van de Nederlandse cineaste Anje van der Mast gaat een bijzondere film in première. Ruim drie jaar werkte ze aan 'Dooier!' en de cinemaliefhebbers hebben er lang naar uitgezien.
Elke nieuwe film van Anje is een gebeurtenis in de cinematografie die doorgaans veel stof doet opwaaien.

Bieslogs hoofdredacteur was gisteren in Rotterdam en sprak live in het VPRO-radioprogramma Music Hall met cineaste Anje van der Mast.

Over de bijzondere beeldvorming van 'Dooier!'en de omwenteling in de verhalende cinema.

Een hedendaagse peuter kan niet meer worden wijsgemaakt dat al die poppetjes en dieren uit de tekenfilms in het tv-toestel wonen.

Gisteravond zag ik een bijzondere documentaire:
The White Diamond van Werner Herzog.
Vele uren later was ik nog bezig te bedenken 'waar de film precies over ging'. Goed teken, wat mij betreft.

Als je in de aankondiging leest dat een Engelse geleerde een klein, met helium gevuld luchtschip heeft gebouwd, waarmee hij - gezeten in een klein open bakje onder de ballon - over de toppen van het regenwoud in Guyana gaat vliegen, verwacht je een duidelijke doelstelling bij deze expeditie.
De lichtopgewonden geleerde (een ingetogen 'mad professor') zegt wel ergens dat op de boomtoppen van dat regenwoud unieke, niet eerder onderzochte flora en fauna is te vinden, maar in de film zien we daar nauwelijks iets van terug.

Je vermoedt dat Werner Herzog werd aangetrokken door de gekte van de man en het gevaar van de onderneming. Twaalf jaar tevoren had de Engelse geleerde het ook geprobeerd, maar toen viel een meevliegende cameraman uit het bakje en overleed.

Volgens mij ligt de kern van de docu besloten in één shot. De geleerde heeft zijn tocht over het regenwoud volbracht, maakt een geslaagde landing, waarna de camera minutenlang het hoofd van de vliegenier in close-up houdt.
Zijn gezicht heeft een extatische, dromerige, hemelse uitdrukking gekregen, tussen lachen en huilen in.
Dat is dus het eigenlijke onderwerp: de vliegende mens, in zijn meest elementaire gedaante.

De documentaire - met nog een aantal intrigerende zijlijnen - eindigt met een shot, waarin één miljoen zwaluwen tegelijk, een gigantische waterval omcirkelen en in de geheime, nooit door mensenogen aanschouwde grot achter het watergordijn vliegen - hun rust- en broedplaats.

De muziek van 'onze eigen' Ernst Reijseger is prachtig.

Ik zag de docu in het FilmTheater van Hilversum en dat was ook interessant: een digitale versie, vertoond met behulp van een computer en een HD-videobeamer. Met een bijna even goede kwaliteit als van 'echte film' (zeggen we nu nog).

Momenteel worden 180 filmhuizen in Europa uitgerust met deze apparatuur. Er komt geen celluloid meer aan te pas.
In de nabije toekomst worden de documentaires per satelliet naar de bioscopen gestuurd, zodat een grote besparing op kopie- en verzendkosten wordt verkregen.

Onmiddellijk na het beëindigen van de opnamen voor zijn film 0605 over de moord op Pim Fortuyn, vertelde Theo van Gogh in de laatste aflevering van zijn videodagboek hoe blij en opgelucht hij zich voelde omdat hij deze film had kunnen maken.

We zien Theo van Gogh in zijn 'ware gedaante': niet als provocateur en gevreesde columnist, maar als bevlogen filmmaker.

Rear Window, 1954. De eerste film waarin het begluren van mensen die zich in hun privé-omgeving onbespied wanen, aan de orde werd gesteld.
Een persfotograaf kijkt met telelenzen bij zijn overburen naar binnen.

Van Rear Window naar Big Brother, beveiligingscamera's, porno-webcams en Joop van Tellingen loopt een rechte lijn.

Dialoog tussen fotograaf en vriendin:
Jeff:
I wonder if it's ethical to watch a man with binoculars and a long focus lens. Do you, do you suppose it's ethical even if you prove that he didn't commit a crime?
Lisa:
I'm not much on rear window ethics.
Jeff:
Of course, they can do the same thing to me, watch me like a bug under a glass if they want to.

De Hitchcockfilm werd in één studiodecor opgenomen. Vooral licht en geluid - een flatgebouw van de ochtend tot de avond - zijn meesterlijk gedaan.
Vanmiddag om 15.15 uur zendt SBS6 Rear Window uit.
Wil ik de film voor de negende keer zien?
Zomaar, op een maandagmiddag?
Mag niet. ('Er wordt overdag geen tv gekeken', zegt de binnenchef nog altijd.)
Misschien eventjes. Als niemand het ziet. Met de gordijnen dicht.

Bruno Ganz speelt Hitler in de spraakmakende Duitse film Der Untergang.
In een trailer zag ik Ganz aan het werk.
Hitler tierde, schreeuwde en blafte.
'Veel te dik,' dacht ik, 'het cliché van de gek geworden dictator.'

Een Hitler, die zwijgt, mompelt, beeft en kwijlt lijkt me veel interessanter.

De enige acteur die een geloofwaardige Hitler zou kunnen neerzetten is Rijk de Gooijer.

De acteur Jeff Bridges - hij speelde in The Big Lebowski en 58 andere films - heeft meer pijlen op zijn boog dan alleen acteren.
Hij fotografeert en houdt een handgeschreven en getekende mooie site bij, met vele interessante links.

Bridges blijkt bewonderaar te zijn van 'onze eigen' Han Hoogerbrugge, die overigens weer een aflevering heeft toegevoegd aan zijn geweldige 'interactive tale' Hotel.

Ik vermoed dat mijn vader het apparaat had geleend of gehuurd - de Pathé Baby Projector.
Het moet de eerste keer in mijn leven zijn geweest dat ik film zag.

Er zal een laken zijn gespannen tegen de overgordijnen van de achterkamer, de projector werd op de eettafel geplaatst en mijn vader draaide aan een slinger.

Die eerste kennismaking was meteen raak.
Aan de in mijn geheugen gegrifte scènes te reconstrueren, moet ik een film hebben gezien van de Amerikaanse komiek Harold Lloyd, die zo spannend was, dat ik er bijna van moest overgeven.

Een man beklimt een wolkenkrabber in aanbouw, balanceert ijzingwekkend gevaarlijk op het stalen staketsel, valt!, hangt aan de wijzers van een grote klok... ik weet niet of ik het einde heb gehaald zonder mijn gezicht in mijn moeder te verbergen.
Het kan ook zijn dat het filmrolletje vastliep, het bevroren beeld op het laken verschroeide, mijn vader veel te hard vloekte en de filmvoorstelling in een huiselijk drama is geëindigd.

Kennelijk had mijn vader zich in de jaren dertig al met film beziggehouden, want vanmorgen kwam na enig zoekwerk op zolder een kartonnen doosje tevoorschijn met filmrolletjes voor de Pathé Projector.
Sommige zijn gedateerd - 1930, 1932. Op een paar cassettes staat geschreven: 'Herinnering aan 10 januari 1934'.
Wacht 's even... toen trouwden mijn ouders!
Op de eerste beelden meen ik mijn opa en oma te herkennen.
Ik heb die films nooit gezien. En een Pathé Baby Projector lijkt me niet eenvoudig te regelen.

Nu valt me ook op dat het celluloid merkwaardig is geperforeerd - de gaatjes zitten in het midden. Internet leert me dat dit 9,5 mm-films zijn, een speciaal Pathéformaat.

O, o, o! Wat zou ik die films graag zien!
Zijn er lezers die mij kunnen helpen?

Tussen Centraal Station en Dam sjokken naar schatting vijfduizend toeristen dicht opeengepakt in de brandende zon, langs winkels vol t-shirts met marihuanabladeren en petten waarop penissen in erectie zijn bevestigd. Borsten, buiken en billen zijn dit jaar groter dan ooit en worden in krappere truitjes en broeken geperst.

Aan de overkant van de straat, langs de Beurs van Berlage, wandelen hooguit vijf mensen opgewekt en kwiek in de koele schaduw.

Ik blijf in de overvolle hel en loop gefascineerd achter een klein mannetje in korte broek op dunne, witte o-benen, rugzakje om, die zijn rechterarm zo ver mogelijk boven zijn hoofd uitsteekt; in zijn hoge hand draait een mini-videocamera.

En zo blijft hij die duizendkoppige, moedeloos makende menigte vastleggen, van Station tot Dam, een opname van twintig minuten, met uitsluitend deinende koppen in tegenlicht.

Wat denkt het mannetje, terwijl het zweet van zijn hoofdje begint te gutsen?
'Wat is dit schitterend. Dit moeten ze thuis zien. Wat is Amsterdam geweldig. Heb je ooit zoveel bijzondere mensen bij elkaar gezien?'

Ik was vijftien jaar en hevig verliefd op Audrey. Zij niet op mij. Ze was tien jaar ouder en wist niet van mijn bestaan en van mijn liefde. Nog niet.

Vier keer had ik de film Roman Holiday gezien - ik had er zelfs voor gespijbeld, een vergaande daad voor een braverik als ik - en elke keer werd mijn liefde voor Audrey groter en heftiger.

De film gaat over de onmogelijke liefde tussen een journalist (Gregory Peck) en een prinses en ik heb hem onlangs via een puntgaaf gedigitaliseerde DVD opnieuw gezien. Het is een suikerzoet en tranentrekkend sprookje, maar ik begrijp de vijftienjarige van toen nog helemaal.

Uit de leesportefeuille die wekelijks bij ons thuis werd bezorgd, knipte ik de foto's van Audrey uit binnen- en buitenlandse tijdschriften. Zo kreeg ik foto's uit de Paris Match en Life Magazine in bezit. Door de bladen goed te fatsoeneren - de tegenoverliggende pagina's verwijderen - hebben de volgende huurders van de leesmap verderop in de straat nooit argwaan gekregen.

De foto's prikte ik op de muur achter mijn opklapbed (en nu weer op het redactieprikbord, zoals ik via de webcam laat zien).

Toen kwam het bericht dat Audrey Hepburn Nederland zou bezoeken ten bate van een actie voor de Bond van Nederlandsche Militaire Oorlogsslachtoffers. In modewinkel Gerzon kon je van haar persoonlijk à een gulden voor het goede doel een speciale foto kopen.

Ik besloot te gaan en ik verzon een list om zo lang mogelijk met haar samen te kunnen zijn.

Die donderdag 4 november 1954 stond ik uren in de rij, tussen bakvissen en oude dames, haar grootste fans.
Toen ik eindelijk op een bovenverdieping van het warenhuis oog in oog met haar stond, brak het innerlijk vuur naar buiten. Ik moet een kop als een boei hebben gehad.
Ze was veel mooier dan in de film. Die was zwart-wit en nu zag ik haar in kleur.

Het grote moment was aangebroken. Ze gaf me haar foto.

En ik betaalde met een briefje van honderd!

(Mijn moeder had meegewerkt aan de stunt door naar de spaarbank te gaan en een bankbiljet met zo'n nooit eerder gezien groot getal te leen te geven.)

Een winkelbediende naast haar ging voor het wisselgeld zorgen en al die tijd - enkele seconden, maar 'ze leken wel een eeuwigheid' - keek ik Audrey met een van liefde overvloeiende brandende blik aan. Ze moest het zien en voelen. Ze moest overtuigd raken van haar vergissing enkele maanden eerder te zijn getrouwd met de Amerikaanse B-acteur Mel Ferrer.

Ik kreeg het bundeltje geld in handen gestopt.
Audrey zei, met die zachte melodieuze stem, in dat koninklijke Nederlands: 'Dank u wel. Dag!'
En ik werd gemaand tot doorlopen.

Met de foto in mijn overhemd tegen mijn borst geklemd, fietste ik de lange Laan van Meerdervoort af, terug naar huis. Gevaarlijk zwalkend, want door de tranen in mijn ogen kon ik niet goed op het verkeer letten.

De volgende dag stond in het verslag van het Haagsch Dagblad mijn actie vermeld: 'Er werd wel eens met een honderdje betaald, omdat iedere seconde wisselen een seconde Audrey was.'

'Misschien leest ze het wel,' hoopte ik nog, 'en denkt ze: O, ja, die jongen met dat honderdje zie ik nog duidelijk voor me. Goh, dat was toch wel heel bijzonder.'

'The Day After Tomorrow is de Totale Rampenfilm. Vloedgolven, tornado's, de totale verwoesting van Los Angeles en New York, een nieuwe ijstijd - hartstikke knap gedaan.
Jammer dat aan het slot geen grote meteoriet inslaat en het beetje leven op aarde dat overgebleven is, ook nog wordt weggevaagd. Had ik nooit meer naar een rampenfilm gehoeven.'

Omdat de Gouden Palm van het filmfestival van Cannes is toegekend aan 'Fahrenheit 9/11' van Michael Moore, is het waarschijnlijker geworden dat de film in Amerika nog voor november door een groot publiek kan worden gezien, waardoor George Bush - Michael Moore is ervan overtuigd - de verkiezingen gaat verliezen.

(Welke Nederlandse documentairemaker maakt een film over onze bijdrage aan de oorlog in Irak, waardoor de regering Balkenende II moet aftreden en de militairen onverwijld worden teruggeroepen?
Docu's over André Hazes, Ramses Shaffy, Johan Cruyff en andere BN-ers zijn er nu genoeg gemaakt.)

Het opmerkelijkste van de site van toneel-, film-, en tv-schrijfster Maria Goos (o.a. Oud Geld en Cloaca) is, dat zij er enkele complete scripts in Word-formaat op heeft gezet.

"Je kunt ze kosteloos downloaden, om ze op je gemak door te lezen of misschien om ze zelf te spelen.
Ik heb ook een aantal nooit gerealiseerde stukken toegevoegd, zoals de Oud Geld- film: het hele script daarvoor was al klaar, maar helaas is de film nooit in productie genomen.'

Niet voor iedereen 'n pretje, die beginjaren van de 21-ste eeuw.
Ben je tekstschrijver, moet je een film, die 'subtiel en schilderachtig in beeld is gebracht', aan een jong publiek verkopen.

Over Vermeer! De deskundigen weten niets van hem - je gaat er vanuit dat jouw jonge, dus domme publiek niet eens zijn naam kent en denkt dat de Gouden Eeuw in 2000 begint.

Maar gelukkig, de hoofdrol wordt gespeeld door Scarlett Johansson.
Da's niet gek. Hoef je je handjes niet thuis te houden. Kun je met je vieze vingertjes op je vieze toetsenbordje er een vies tekstje uitrammelen, waarin je Vermeer voor vies mannetje uitmaakt.

Life

The point of living, and of being an optimist, is to be foolish enough to believe that the best is yet to come.

Meneer Foppe herinnerde zich die ene keer dat hij met zijn moeder naar de film was geweest.
Moeder had, voor zover meneer Foppe wist, nog nooit een stap in een bioscoop gezet, maar dit keer wilde zij dolgraag.

Het was een hele reis naar de grote stad en toen moesten ze nog lang staan voordat ze eenmaal binnen waren - voor de bioscoop stond een lange slingerrij van enkele honderden wachtenden.

Hij herinnerde zich de overweldigende beelden. In kleur! En kleurenfilm hadden de kleine meneer Foppe en zijn moeder nooit eerder gezien. (Televisie was er nog niet.)

Toen ze eenmaal weer thuis waren, raakte moeder er niet over uitgepraat. Zo leuk. Zo gewoon. Zo hartveroverend. En hoe de Koningin zomaar danste met die vrolijke, uitgelaten, juichende zwarte mensen. En wat was het toch geweldig dat je het in de Cineac allemaal mee kon maken - het Bezoek van het Koninklijk Paar aan de West.

Goh, wat was dat lang geleden, overdacht meneer Foppe. Zijn moeder was al negen jaar dood en nu was de Moeder van Ons Allen, zoals de minister-president haar noemde, ook overleden.

Hij besloot snel wat weekendboodschapjes te gaan doen en de hele verdere dag voor de televisie te blijven zitten. Misschien vertoonden ze nog een keer de dansende koningin temidden van haar dansende zwarte onderdanen.

Niet vergeten bij de uitgang van de supermarkt een bosje bloemen te kopen, dat hij morgen op het graf van moeder en vader zou gaan leggen.

• Hè ja, laten we dit jaar nou eens gaan...
• Ja, leuk. Zullen we een paar dagen doen? Zoveel mogelijk films zien!
• Nemen we een hotel. En in Rotterdam weet je wel welk. Gezellig!
• Nou, eh, gezellig... Die gids ziet er niet zo gezellig uit. Is het een griezelfilmfestival, of zoiets?
• Nee, geloof ik niet. Is gewoon een moderne blikvanger.
• Een vrouw wil een kindje verslinden, of zo?
• Nee, ik vind nergens een film waar dit een still van is. Ik denk dat het de directrice van het festival is, die ons op originele wijze welkom wil heten.
• Dat lees je wel 's: dat 't pittig toegaat in Rotterdam.
• En ze komt uit het water... Heeft ze dat kindje gered uit een te water geraakte auto?
• Een dier sleept zo met z'n jongen.
• O, wacht 's even.... Is de tijger niet het symbool van het Rotterdamse filmfestival?
• Tiger Awards.... Ja, natuurlijk! Dat is het! Maar wat raar om dan een vrouw te laten zien en niet een tijger.
• Even zoeken in het colofon... Ja, hier. O, de fotograaf is een vrouw.
• O, gelukkig. Nee, dan is het helemaal in orde. Wat een mooie foto!
• Nou! Zullen we 's een paar films uitzoeken? Hebben ze ook gezellige?
• Nee, dan hoeven we niet te gaan. Dat wil die cover ook uitdrukken: Hier Geen Gezellige Films. De betere films zijn zelden gezellig.
• Nou goed. Dan maken we het samen wel gezellig.

Fragment uit de kersttoespraak van koningin Beatrix:
'De vrijheid van meningsuiting is al lang verankerd in onze Grondwet. Dat is een groot goed. Het is echter geen vrijbrief om te kwetsen noch om schaamteloos oordelen te verkondigen over mensen.'

Maar wanneer is een tekst kwetsend en schaamteloos? Het zijn relatieve criteria, die sterk door de tijdgeest worden bepaald.

In de jaren zestig werd stand-up comedian Lenny Bruce door vele Amerikanen als kwetsend en schaamteloos ervaren.

Tijdens een optreden in 1964 in de Cafe Au Go Go in New York City's Greenwich Village, zaten enkele undercover politie-inspecteurs in de zaal. Zij noteerden 100 'obscene' woorden en arresteerden hem.

Er volgde een zes maanden durend proces waarin Bruce zijn eigen verdediging voerde. Hij werd veroordeeld en belandde in ernstige financiële problemen. In 1966 overleed hij aan een overdosis drugs.

Onlangs, veertig jaar later, verleende de republikeinse gouverneur George Pataki hem gratie, waarbij hij een politiek getinte uitspraak voegde:
'Freedom of speech is one of the greatest American liberties and I hope this pardon serves as a reminder of the precious freedoms we are fighting to preserve.'

Vanavond is Dustin Hoffman te zien als Lenny Bruce in de film Lenny van regisseur Bob Fosse (23.25 uur, Yorin).

Wordt 'ons' schilderij 'Meisje met de Parel' van Johannes Vermeer een even groot icoon als de Mona Lisa?

Het Meisje is hard op weg. Ze heeft al eens de oversteek gemaakt van Den Haag naar Washington en was daar een groot museaal succes.

Het boek van Tracy Chevalier 'Girl with a Pearl Earring' werd een wereldwijde bestseller.

En over enkele dagen komt de verfilming van het boek uit in de VS.

De New York Times publiceert vandaag een interview met de Engelse regisseur Peter Webber, dat het ergste doet vrezen.

"It's about creativity and the link between art and money and power and sex in some strange unholy mixture," he explained over coffee in a private club near Notting Hill Gate. "That's what interested me when I read the screenplay." He paused, then added with a loud laugh, "To tell you the truth, I'm more interested in sex than in painting."

Maar de eerste kritieken zijn lovend en prijzen de reconstructie van het zeventiende-eeuwse leven in Delft.

Over het leven van Vermeer is nauwelijks iets bekend. En over het leven van het meisje dat model stond al helemaal niet. Over de rol van Griet, gespeeld door Scarlett Johansson (17 jaar tijdens de opnamen) schrijft men in lyrische bewoordingen.

De film eindigt met Vermeers schilderij, dat gedurende anderhalve minuut beeldvullend op het bioscoopdoek blijft staan.

Anderhalve minuut naar een schilderij kijken - het wordt een zeer gewaagd shot genoemd.

Kreeg een prachtige site aangereikt over de eerste toestellen waarmee bewegende beelden konden worden vertoond.

Ze dateren uit het begin van de negentiende eeuw en hebben namen als Zoetrope, Praxinoscope, Zoopraxiscope en Thaumatrope.

Veel van die bewegende beelden zijn op de site geanimeerd (klik bijvoorbeeld op de schijfjes van de Phenakistiscope) en er zijn links naar andere schatkamers.

Volgens mij zijn ze van de boulevards en uit de speeltuinen verdwenen: manshoge palen met bovenaan een kastje, waaraan een slinger zat. Het leken kijkers, maar het waren bioscoopjes.

Na inworp van een dubbeltje ging je op een treetje staan, je bracht je ogen voor de kijksleuf, je draaide aan de slinger en er ontrolde zich een filmpje - meestal van Charlie Chaplin.

Tussen de rij kijkpalen stonden er ook een paar met ondeugende filmpjes, maar daar werd je vandaan gesleurd.

Echte films waren het niet, je kon in het donkere binnenste van het toestel het pak snel omklappende fotokaarten duidelijk onderscheiden.

En wie heeft nooit een 'filmboekje' laten flipperen? Tot op hoge leeftijd blijven we verbaasd als de fotootjes tot leven komen. Daar schamen we ons niets voor.

Ik bewaar zo'n animatieboekje; een danseres die een radslag maakt op één hand, waarbij ons even een blik wordt gegund op haar gebroekte. Oei!

Door het op internet te vertonen, maken we een mooie combinatie van oude en nieuwe media.
Je zou er een deftig essay aan kunnen wijden, maar daar hebben jullie toch ook geen zin in?

Het opzienbarende in de nieuwe film van de Deense filmmaker Lars von Trier schuilt in het feit dat de gehele film in een kale studio is opgenomen.
Met witte strepen op de vloer zijn de contouren van een Amerikaans stadje aangegeven, met fragmentarische decorstukken en enkele rekwisieten worden huizen en kamers aangeduid. Het drie uur durende drama drijft op het acteerwerk, dat, zo melden de recensies, een fenomenale rol van Nicole Kidman oplevert. De scènes worden 'aan elkaar gepraat' door John Hurt.

Amerikaans stadje... kale vloer... heb ik eerder gezien, dacht ik.

Our Town, van Thornton Wilder!

Our Town is een klassieker uit de Amerikaanse toneelgeschiedenis.
Op het kale toneel zijn de contouren van een Amerikaans stadje uitgezet en zonder rekwisieten, behalve een paar stoelen, worden het dorpsleven en de geschiedenis van twee families uitgebeeld. Een van de rollen is 'de regisseur', die de zaal rechtstreeks uitlegt hoe de vork in de steel zit en de bedrijven in- en uitleidt.

Het stuk ging in 1938 in première en werd als revolutionair gezien, in een tijd dat de realistische toneelkunst hoogtij vierde en de toneelvloeren werden volgestouwd met levensechte decors.

Het wordt in Amerika nog steeds opgevoerd. Als de film Dogville in de VS uitkomt, zal in de media ongetwijfeld worden gerefereerd aan Our Town van Thorton Wilder.

'Zo, zo, meneer de hoofdredacteur, wat weet u toch veel!'

Ja, ik ken het toneelstuk goed, want op de middelbare school heb ik erin meegespeeld, eind vijftiger jaren.
In 'Ons Stadje' speelde ik de regisseur en Kees van Kooten de melkboer, die met zijn denkbeeldige paard en wagen vroeg in de ochtend het stadje wakker maakt.

Met die opvoering in de gymnastiekzaal begon onze samenwerking.

• Mijn vrouw en ik, wij houden heel erg van de Afrikaanse cinema, hè, schat?
• O zeker. Heerlijke films. Vooral de Nigeriaanse.
• Nou! Zijn jullie een beetje thuis in de Nigeriaanse cinema? Nee? Nou, dan mis je wat, hoor.
• Heel bijzonder. Een tijdje terug waren de films uit Mali heel populair. Ook leuk, hoor, daar niet van. Maar erg op het westen gericht, hè. Malinese films zijn films waarvan de Malinezen denken dat wij denken dat zo Malinese films eruit moeten zien. Snap je dit een beetje?
• Maar dat is het leuke van de Nigeriaanse films: ze zijn zo authentiek.
• Authentieker kan bijna niet.
• Ik heb een paar langere trailers van Nigeriaanse films gedownload van internet. Zien? Ja?
• Schat, als jij even wat kussens op de grond strooit, dan haal ik m'n notebook. Gaan we lekker naar de Nigeriaanse cinema liggen kijken.

Vergelijkingen met de Tweede Wereldoorlog zijn volstrekt uit den boze.
Bovendien is er geen behoefte aan de zoveelste speelfilm over de oorlog.

Nee, wij moeten een Nederlandse versie van de Hulk maken.

Een vreemdeling reist naar Nederland en komt in aanraking met het vreemdelingenbeleid. Als hij onmenselijk wordt behandeld, slaat hij groen uit en wordt 'razend'.

Rutger Hauer is benaderd voor de rol van hulk.

Voor de rollen van kampusbewakers en uitzetmarechaussees hebben we genoeg kandidaten.

De prangende vraag wordt in de Volkskrant op voor- en kunstpagina vetgedrukt gesteld:

Is één van de Elisabeth Taylor-lookalikes op een affiche van het Filmmuseum de GroenLinks-leider Femke Halsema?

Halsema zelf ontkent niet.

Goed werk van de Volkskrant.
Maar de krant laat een vraag liggen.
Wie is de Liz Taylor-lookalike naast Femke Halsema?

Bieslog waagt een gok.

Dominee Jacobine Geel is de Elisabeth Taylor van de Nederlandse televisie.

Journalistiek gezien belooft deze zomer zeer interessant te worden.

In de film speelt ex-soapster Katja Schuurman een ex-soapster die Katja heet. De echte Katja blijkt een betere actrice dan je van de ex-soapster Katja zou kunnen verwachten.

Het wordt nu tijd voor een film waarin ex-soapster Katja Schuurman een actrice speelt (Katja), die opzettelijk zo slecht speelt, dat je eraan gaat twijfelen of de echte Katja - die tevens ex-soapster Katja is - inderdaad een goede actrice is.

Het is hoopgevend voor de Nederlandse cinema dat belangrijke, eigentijdse thema's weer een kans krijgen.

'Het schijfje vernietigt zichzelf.'

Nee, het schijfje blijft bestaan, de film verdwijnt, (de rode coating kleurt in 48 uur zwart, waardoor de laser in de DVD-speler de film niet meer kan afspelen).

Als de schijf in 48 uur zou verdampen, ja, dan spreken we over een uitvinding van belang.

Overigens: in 48 uur zijn heel wat kopieën te draaien.

Zou zoiets ook bestaan in de kledingverhuurbranche?
Dat je bijvoorbeeld voor een aanstaand zomerfeest een kek wit pak kunt huren, dat na 48 uur tot een handje stof uiteenvalt?

Niet dat het voor mij hoeft; ik zou voor geen goud op een zomerfeest in een kek wit pak willen verschijnen.
Maar dit terzijde.

U vindt hier enkele voorlichtingsfilmpjes die zich uitstekend per e-mail laten versturen.
De inhoud bestaat uit degelijke vijftigerjaren stof, die visueel is aangepast aan de eisen van de moderne tijd.

Vanmiddag weer eens de tijd genomen het web op te gaan en mij te laten drijven naar waarheen de muis mij brengt.

En wat is het resultaat van uren geklik? Een houten hoofd en een lange lijst zin en onzin.
Ik deed onvoorstelbaar rijke verzamelingen aan, volstrekt nutteloze, oninteressante mededelingen, ik beluisterde zeldzame geluidsopnames en ik zag adembenemende film- en docuclips.

Veel plekken legde ik vast in mijn Favorieten, een adressenbestand dat nu groter is dan de in een zolderkast opgeslagen collectie video's-die-ik-ooit-nog-moet-afkijken.

Het internet geeft toegang tot de grootste verzameling uit de geschiedenis der mensheid.
Grote woorden, maar ik denk dat ze waar zijn.

En wat ga ik hier aan u doorgeven?
Tien seconden Audrey Hepburn in 1948.
Haar eerste filmopnamen, uit: 'Nederlands in 7 lessen', een documentaire/speelfilm van Charles Huguenot van der Linden.

Wat moet je ermee en wat heb je eraan?

Tien seconden. En we zien een gevuld hoofdje dat volstrekt niet lijkt op 'mijn' Audrey.
Wat zou ik die film graag in zijn geheel zien. Maar ik kon 'm op internet niet vinden.

De door MTV geweerde video van System Of A Down,
gemaakt door Oscarwinnaar Michael Moore.

• Waarom lacht ze nou?
• Ze lacht niet, ze huilt.
• Ze zit toch duidelijk heel hard te lachen?
• Ja, maar ze moet eigenlijk huilen.
• Waarom lacht ze dan?
• Om te verbergen dat ze moet huilen.
• Dus ze huilt als ze lacht?
• Meesterlijk gespeeld. Wat een goeie actrice.
• En als ze huilt, lacht ze dan eigenlijk?
• Nee, natuurlijk niet. Dat kan helemaal niet.
• Wacht even, ik ben de draad kwijt - wat kan niet?
• Huilend lachen.
• Oh. Maar lachend huilen, dat kan wèl? Snap ik niet.
• Nee, dat snappen mannen niet. Maar het kan, neem dat van mij aan.
• Dus als jij lacht, dan huil jij ook eigenlijk.
• Kìjk nou maar.

In de VS is een groep actief die protesteert tegen deel twee van de filmcyclus 'In de ban van de ring', getiteld The Two Towers.

De actievoerders vinden de titel respectloos ten aanzien van de slachtoffers en nabestaanden van de Elf September- aanslag.

Het derde deel van De Ring gaat heten 'The Return of the King'.
Nu is een harde kern van Elvis Presley-fans in het geweer gekomen.

Welke site is echt, welke parodie?
Een tekstvergelijking van de sites maakt dat (iets te) snel duidelijk.

Nu in de maak, over een half jaar in de theaters:
Kill Bill, de nieuwe film van Quentin Tarantino (Pulp Fiction, Reservoir Dogs).

Er is een teaser-trailer, waarin Uma Thurman een groot zwaard hanteert.
Een Oosterse vechtfilm?

Gek, maar films over de maffia en films waarin met stokken of zwaarden wordt gezwaaid, laat ik even aan me voorbijgaan.

Maar misschien hebben we er na de volgende zomer heel veel zin in.

(Afspelen met Quicktime 5)

Het filmpje is op Internet duizendvoudig doorgegeven.
Bieslog laat het vandaag zien, want je zou het 'De Kerstfilm van 2002' kunnen noemen.
En het is ook nog een reclamespot. Van Ikea!
Bovendien worden lezers die geen Flash of Quick Time en/of WindowsMedia kunnen afspelen, buitengesloten.
Metaforischer kan het niet.

De film is geregisseerd door Spike Jonze (Being John Malkovich).

Klik op het TV-toestel en kies de Lamp-spot.

Bush zei vandaag de tekenen 'niet bemoedigend' te vinden, dat de Irakese autoriteiten zullen meewerken aan de nieuwe VN-maatregelen ter ontwapening.

Wilt u zo vriendelijk zijn bijgaande poster (van Mad Magazine) groot te klikken, te printen en op uw raam of etalageruit te plakken?
Dank u.

Hebben we een Flash Player 6 in de computer? (Gratis en snel te downloaden via de eerste site onder dit stukje.)
Dan bent u klaar voor een bijzondere ervaring.

De Engelse literaire Bookerprize werd dit jaar gewonnen door Yann Martel met het boek Life of Pi.

'The book is about Pi, the only human survivor of the wreck of a cargo ship in the Pacific ocean who spends 227 days clinging to a lifeboat in the company of a hyena, a whingeing zebra with a broken leg, an orang-utan and a 450lb Royal Bengal tiger called Richard Parker.'

Het boek wordt op spectaculaire wijze op internet gepromoot met een Flashfilm die er zijn mag.
De film is interactief - Pi is bestuurbaar.

Vanavond wordt in Amsterdam het Internationaal Documentaire Festival geopend.

Uit het programma:
'In de openingsfilm van IDFA 2002, Bowling For Columbine (VS, 2002), neemt filmmaker Michael Moore het wapenbezit en de invloed hiervan op de Amerikaanse burgerbevolking op de korrel.

Michael Moore brak in 1989 door met Roger and Me. Zijn televisieserie TV Nation, waarin hij misstanden in de Amerikaanse samenleving belicht, is ook in Nederland te zien geweest.

IDFA brengt een hommage aan de gedreven filmmaker door diens gehele documentaire oeuvre te vertonen, inclusief zijn televisieserie TV Nation.'

De documentairemaker/comedian komt helaas niet naar Amsterdam - wij gaan naar Michael Moore!

Op onderstaande site is een optreden te horen naar aanleiding van zijn boek Stupid White Men.

Gisteravond was ze te gast in de Sketchclub van VPRO's radioprogramma Music Hall: cineaste Anje van der Mast.

Haar speelfilm 'Taco komt terug!' kreeg op het Utrechts Filmfestival veel bijval.
Het bijzondere van deze produktie is ongetwijfeld, dat ze werd gedraaid op één binnenlocatie, terwijl Anje haar speelfilm desondanks een roadmovie noemt.

Bieslogs hoofdredacteur vroeg tekst en uitleg.

Wij verzoeken u bij het verfilmen van zgn. kus- of zoenscènes enige terughoudendheid te betrachten.

De wijze waarop uw personages momenteel in elkaar happen, de tongen diep in elkaars monden steken en er vervolgens draaiende bewegingen mee maken, wekt bij menig toeschouwer niet de erotiserende gevoelens op, die u tijdens de verfilming voor ogen had.

Een 'liefdeskus' uitwisselen is iets anders dan het verorberen van een loempia.

Op tv had ik een scène gezien en een interview met de regisseur (in Stardust) en ik dacht toen: die film MOET ik gaan zien.
Wekenlang kom je hem tegen in de bioscoopladder in de krant en - labbekak - je gaat niet en de film is weg.

En kijk, dan valt op het station je oog op een aangeplakt programma van het plaatselijke filmhuis: zondagavond Hundstage van de Oostenrijkse regisseur Ulrich Seidl.

Goeie projectie, stoel, en geluid, veel plaats - leve het filmhuis!

Twee uur aan de stoel genageld. Een inktzwarte, verontrustende fictieve semi-documentaire, gewelddadig, een het-komt-nooit-meer-goed-gevoelmovie, maar zo dat je een glimlach vaak niet kunt onderdrukken. Meesterlijk gespeeld, met voornamelijk amateurs in de hoofdrollen. Heeft Arjen Ederveen deze film al gezien?

Ulrich Seidl:
'Drie dingen stonden voor mij vast toen ik aan de film begon: de hitte (dertig plús), de plaats van handeling (de asgrauwe Weense buitenwijken, gedomineerd door asfalt en megamarkten), en de tijd waarin alles zich afspeelt: het weekend. Want in het weekend vinden de meeste zelfmoorden plaats, net als de meeste echtelijke ruzies. Als mensen niet werken vallen de sociale restricties weg, weten ze niet meer wat ze moeten doen en komen de frustraties boven.''

Wat worden er in Nederland toch brave films gemaakt.
In het filmhuisprogramma zag ik nog minstens drie filmtitels die ik moet 'inhalen'.

In de bijlagen staan veel interviews en essays met en over acteur Michel Piccoli, ter gelegenheid van het zomerretrospectief in het Amsterdamse Filmmuseum, waar vijftig van zijn films worden vertoond (van de tweehonderd!).

Ik had me voorgenomen Le Mépris opnieuw te gaan zien - sinds 1963 hoog genoteerd op mijn toptien van films aller tijden.
Na vanmorgen langdurig te hebben gerommeld in dozen met videocassettes kwam hij te voorschijn; opgenomen, nooit teruggekeken.

Spannend, een film terugzien waaraan goede herinneringen kleven.

Le Mépris is een typische Jean-Luc Godardfilm, met al zijn vaak irritante stijlfiguren. Veel literaire, filosofische en cinematografische citaten; langzaam tempo, met om de haverklap opdringerig invallende muziek; weinig actie, veel 'meerlagigheid'.

Maar toch...
'Je moet maar durven,' dacht ik voortdurend. De film werd groot uitgebracht, in Cinemascope, ook in de VS, en om dan zo'n film-over-een-film, te durven maken met Homerus' Odyssee als uitgangspunt.

Fritz Lang, de oude Europese regisseur, (speelt zichzelf) verfilmt het Griekse epos, in opdracht van een Amerikaanse producer (Jack Palance). Een schrijver wordt aangetrokken (Piccoli) om voor veel geld het verhaal commerciëler te herschrijven. Diens vrouw (Brigitte Bardot) gaat er met de producer vandoor. Amerikaanse cultuur versus Europese, een nog altijd actueel onderwerp.

Je moet maar durven het toen razend populaire sekssymbool Bardot in zo'n intellectueel verhaal te plaatsen.
Je moet maar durven één scène in een flat, tussen Piccoli en Bardot, dertig minuten te laten duren! (Ik weet zeker dat Woody Allen hier vaak naar gekeken heeft.)

Veel beelden bleken glashelder in mijn geheugen opgeborgen. Alleen was ik vergeten dat Jack Palance en Brigitte Bardot zich aan het eind in een open sportauto te pletter rijden tegen een tankwagen. Kleinigheid.

Waarom vond men deze film toen zo goed? Om de ideeënrijkdom, het thema (groeiend verzet tegen Amerika) en het intellectueel getheoretiseer over de Cinema?

Of omdat het de culturele elite in deze context werd toegestaan naar die ordinaire, maar bloedmooie Brigitte Bardot te kijken?

Godard's Amerikaanse producer, Joseph E. Levine, wenste meer Bardotbloot in de film. Godard voldeed aan die eis. We zien een paar keer haar achterzijde naakt.

Ik hou Le Mépris op mijn toptien. Ja, ook vanwege Michel Piccoli.

We spreken zonder spoor van gêne over borsten, het woord tieten is ook onder vrouwen gemeengoed geworden - toch duikt het oude buste af en toe weer op.

In het bericht over de dood van Ruth Handler, de ontwerpster van de Barbiepop: '...de pop die met haar smalle taille en flinke buste eind jaren vijftig werd 'geboren'.'

Borsten en tieten zijn te naakt, te ledenmaterig; buste is omhullend, de aanduiding van een lichaamsstreek, een spannend landschap.

Boezem en gemoed zijn blijvend bijgezet in het praalgraf der Nederlandse taal - buste mag herrijzen.

Brigitte Bardot, Gina Lolobrigida, Sophia Loren hadden (hebben) een buste.
Heeft Britney Spears een buste? Nog niet.

Vandaag werd bekend dat de eerste Bieslogvideofilm The coolest of Ikea (not sponsored) een eerste Eerste Prijs heeft gewonnen op het Webshortvideofestival van Glambagh in Ierland.

Het Glambaghfestival is het oudste en meest prestigieuze webfestival in de geschiedenis van het World Wide Web.
De inzendingen dienen aan stringente eisen te voldoen. Het bestand van een webvideoshorty mag niet groter zijn dan 9 MB en dient in een eenvoudige player te kunnen worden afgespeeld.

In het juryrapport wordt The coolest of Ikea (not sponsored) geprezen om 'het meedogenloze karakter, waarmee in enkele shots de hartkamer van de Westerse maatschappij wordt blootgelegd'.

De Bieslogwebshorty begint een rondreis langs festivals over de gehele wereld. De video is genomineerd voor The Golden MouseMat 2002 en beleeft vandaag zijn Nederlandse première op Bieslog.

Tot voor kort boden de filmtorentjes aan het begin van de winkelroute in de grote supermarkten een uitkomst voor winkelende mama's en papa's.
Na de kindjes op een krukje te hebben geplant, konden de ouders hun winkelwagen jengelvrij volladen. De firma Disney hield de peuters lekker bezig.

Aan dit onbezorgde winkelen lijkt een einde gekomen. De kinderfilmcorners blijven leeg. De kijkertjes hebben er schoon genoeg van.

Elsbeth (4): 'Altijd maar weer diezelfde filmpjes. Het filmaanbod is bedroevend schamel. En die krukjes zitten erbarmelijk.'

Robbertje (5): 'Het geluidsniveau is schandelijk laag afgesteld. Als tekenfilmliefhebber erger ik mij bovenmatig. Een een behoorlijk zakje chips is er niet te krijgen.'

Een verontruste moeder: 'Doordat ik de kinderen mee de supermarkt in moet nemen, duurt het winkelen tweemaal zo lang.'

Albert Lenders (45), bedrijfsleider supermarkt: 'De situatie is ernstig. Op deze wijze vervreemden wij een nieuwe generatie klanten van het supermarktwinkelen. Misschien moeten wij kleine theatertjes inbouwen, waar kindervoorstellingen in kunnen plaatsvinden. De Disney-filmpjes hebben hun beste tijd gehad.'

(Dit was de laatste Bieslogeditie van vandaag. Tot morgen, lezers.)