'Als ik in een college vertel dat in de vroege jaren zestig alle damesfietsen omafietsen waren, zetten mijn studenten grote ogen op.

'Hè? Waren alle dames toen oma's? Hoe zit dat dan, professor De Ruwe? ', vragen mijn studenten me (want mij gewoon Angel noemen, durven ze niet, o, ze zijn zo vormelijk).

Dan leg ik geduldig uit, dat alle vrouwen toen - meisjes, moeders - op zwarte fietsen zonder stang in het midden reden en dat oma's toen ouder waren of leken dan nu en vaak helemaal niet meer fietsten. (Mijn moeder deed toen ze zestig was haar fiets weg, bang voor ongelukken).

'Dus,' concludeert de slimste student, 'er bestond toen niet zoiets als een omafiets!'
En zo is het.
In de jaren zestig bleef de damesfiets zwart, alleen in de hipste kringen deed de witte fiets zijn entree (maar dat is een apart college).
Pas rond 1980 gingen meisjes op zwarte damesfietsen rijden, die omafietsen werden genoemd.

Die hippe omafietsen waarmee nu wordt geadverteerd, met z'n knallende kleuren en z'n bonte prints ('Beschilderd met een kwast die in de LSD is gedoopt', zeiden we vroeger), hebben niets met de klassieke omafiets te maken.

Het ziet er overigens naar uit dat de omafiets binnenkort een andere gedaante krijgt.
De Fietsersbond bepleit, dat 55-plussers - in verband met hun vele dure valpartijen - zijwielen aan hun fietsen moeten monteren.

Ja, zeg! Ik zou dus al jaren op zo'n invalidefiets moeten rijden.
Als dat echt wordt ingevoerd, zal ik mijn fiets met zijwielen dusdanig in de fluorescerende spacekleuren zetten, dat mij passerende weggebruikers een flash krijgen alsof ze een pond paddo's naar binnen hebben gewerkt.'

Prof. dr. Hako 'Angel' de Ruwe

Ik heb de regering van koningin Wilhelmina nog bewust meegemaakt.
Op haar verjaardag - 31 augustus - liet zij zich nooit in het openbaar zien. Ze had een grondige hekel aan geslijm, gepluimstrijk, geknipmes en de kleur oranje.

Op Koninginnedag zongen we 's ochtends in de gymnastiekzaal van de lagere school een paar vaderlandse liedjes, waarna we de tafels van 1 tot en met 10 foutloos moesten opdreunen.

De Koningin had uitbundig feestvieren streng verboden. Volwassenen die koekhapten of zakliepen hing een lange gevangenisstraf boven het hoofd.

Beloof me niet te lachen. Ja? Afgesproken?

Nou, dan zal ik het zeggen:
dit is een tijdje mijn brommer geweest.

Niet doen!

Een auto hadden we thuis niet - onbetaalbaar van een ambtenarensalaris - wij reden op zwarte, hoge, oude brikken.
Mijn vader fietste elke ochtend vijf kilometer naar zijn kantoor en 's avonds weer terug. Door regen en wind, met een broodtrommeltje en een regenpak in zijn tas.

Tot hij op een dag de straat in knetterde op een brommer. Nou ja, je noemde het 'een rijwiel met hulpmotor', want de motor was op zijn eigen fiets gemonteerd.
Er liepen twee kabels naar het stuur - een voor de gashandel en met de andere kon je de motor optillen, of op de voorband laten zakken.

Het eitje van Berini - een puur Nederlands merk, de naam was gevormd uit de voornamen van de fabriekseigenaren: BErnd Neumann, RInus Bruynzeel en NIco Groenendijk.

Hoe lang mijn vader erop gereden heeft, weet ik niet meer. Hij is wel aan een tweede eitje toegekomen en ik mocht met zijn afdankertje-eitje rijden.
Dat heb ik niet vaak gedaan. Met een eitje kon je moeilijk op school verschijnen. Als je het enigszins wilde maken reed je op een Puch.

Ook na een kleine verbouwing, durfde ik nog niet de bink uit te hangen op mijn eitje. Ik zaagde de uitlaatpijp namelijk af, zodat'ie de straat met rook vulde en hard brulde als ik gas gaf. Maar ja, eitje bleef lullig eitje.

Met het gas voluit, moest je het stuur met volle kracht in bedwang houden. De fiets, niet berekend op motorische aandrijving, ging gevaarlijk slingeren.

Er zijn hier en daar nog eitjes te koop. Die van de foto moet 700 euro opbrengen.
Verleidelijk. Je krijgt er een snorfietsbewijs bij.

Nee, ik doe het niet. Met een eitje hoor je er toch nooit echt bij.
En ik ben (nog) niet toe aan een snorfiets.

Evert moet vier dagen voor zichzelf zorgen - Jacqueline is met drie jeugdvriendinnen gaan wintersporten, een nieuwjaarstraditie. En Evert is allang blij dat hij niet meehoeft: van dat verschrikkelijke afterski-gepimpel, met die mooi aangeklede te bruine nitwitten moet hij niets hebben.

Alle hulp bij het overleven heeft hij afgewezen.
'Nee, je hoeft geen eten voor me klaar te zetten, je hoeft de ijskast niet vol te proppen, ik doe het allemaal zelf.'

Hij en zij weten dat er van een beetje gezond eten niets terecht zal komen, maar dat kan Jacqueline nu eens een keer geen fuck schelen. Ze heeft nog steeds last van een na-de-feestdagen-dip en ze verheugt zich enorm op een paar dagen lachen met de meiden.

Vrijdag, de eerste solodag, overwoog Evert nog even naar de bio-supermarkt te gaan en zakken vol gezond-correcte spullen te gaan scoren, maar ach, dat kan altijd nog. Als hij nu 's begon met een pizzaatje te halen. Op de fiets, dus toch ook een beetje gezond.

In de afhaalzaak bestelde hij een extra luxe grote pizza met tonijn en mozzarella en kappertjes en groene pepers en hij kwam in een uitstekende stemming toen hij na vijf minuten wachten de doos in ontvangst nam. 'Eet u smakelijk en een prettige avond.'

Fietsen met een warme doos in je koude rechterhand ging niet lekker, dus plaatste hij hem in een fietstas.

Dat had hij beter niet kunnen doen. Toen hij thuiskwam en de doos uit de tas nam, ontdekte hij dat een zijkant was opengegaan en - omdat de doos rechtop had gestaan - het warme beleg van de pizza eruit was gegleden en op de bodem van de oude vieze fietstas lag te walmen. Hij greep in een hete brij van gesmolten kaas, vis en troep.

Een grote lepel gaan halen en alles weer op de koek plakken? Gedoe!
Evert nam een handjevol brij en propte dat rechtstreeks in zijn mond. Wat kan het schelen, niemand die het ziet.

En zo stond Evert het diner van die eerste avond alleen, in de achtertuin, uit zijn fietstas te hengelen. Dat was nog eens 'buiten de deur eten'!

Eenmaal weer binnen, tijdens het nuttigen van de lege pizzabodem, schoot hij een paar keer in de lach.
Vrijheid!
'Ik ga er een onvoorstelbare puinhoop van maken,' zei hij hardop, terwijl hij er zijn vuisten bij balde, 'en als ze dinsdag terugkomen, vraag ik Max en Erik of ze 's ochtends komen helpen opruimen.'

De avond was nog jong. Hij had het in geen jaren gedaan omdat hij zich er te oud voor vond, maar zou hij weer 's 'de stad ingaan'?
Zou Café Hartong nog bestaan?

Vijfentwintig jaar geleden lag aan het Nederlandse fietsenbestand een eenvoudige indeling ten grondslag: er reden herenrijwielen en damesfietsen rond. (Ik laat de racefiets en de tandem nu even buiten beschouwing.)

Dat een heer op een damesfiets reed, was uitzonderlijk en zo'n heer kon rekenen op het hoongelach van alle weggebruikers.

Rond 1980 werd de fietswereld in verwarring gebracht - jonge meisjes vonden het hip om ouderwetse damesrijwielen te gaan berijden. De benaming omafiets deed zijn intrede. (Tip: bekijk de informatieve site omafiets.nl).

Anno 2006 zijn de hippe meisjes moeder geworden en geven ze de voorkeur aan de moederfiets, die is voorzien van een, twee, soms drie kinderzitjes.
Maar nog altijd vindt de jonge vader die de kinderen naar school gaat brengen zich niet helemaal lekker op een moederfiets.
Dus is er nu de vaderfiets, die op een moederfiets lijkt, maar de vaders hebben een verhoogde stang tussen de benen gekregen.

Het herenrijwiel van toen wordt nu opafiets genoemd. Op een opafiets is geen plaats voor kleinkinderen.
De oma's van nu worden verondersteld op omafietsen te rijden, maar ook die zijn niet uitgerust met kleinkinderzitjes.

Omdat de kinderen binnen een familie door alle generaties moeten worden vervoerd, is de opmars van de kinderbakfiets onstuitbaar. Vaders, moeders, opa's en oma's - ze vinden het allemaal stoer, gaaf, hip, cool en vet op een kinderbakfiets te worden gezien.
Maar of de kinderen het nu wel zo leuk vinden in zo'n open bakfietsje te worden rondgereden, is zeer de vraag.

Daarom beveelt Bieslog voor de hele familie de huifkarfiets van harte aan.
De volwassenen kunnen laten zien hoe eigentijds ze wel niet zijn en de kinderen zitten lekker binnen in hun tentje en hoeven zich nergens voor te schamen.

(Met dank aan alle eigenaren van de fietsen die ik van internet heb gestolen.)

Als ik twee jaar zou zijn - wat ik best zou willen - en ik werd dagelijks in een achterzitje op de fiets van papa of mama getild, dan zou ik met veel jengel- en brulwerk eisen dat ik een voorzitje kreeg.

Als kleine fietspassagier heb je voorop natuurlijk het mooiste uitzicht.
Een windschermpje voor je hoofdje is helemaal tof en aan het stuur een speeltje... man, ze mochten me naar het eind van de wereld fietsen.

Maar er zijn plenty volwassenen die zonder kindje in voorzitje, toch een stuurspeeltje nemen...

Met een nieuwe serie op mijn Flickrsite vervolg ik mijn StreetMOBservationsProject.

Hoi!
Driek de Photofreak

'Mijn vriend en ik - jaarlijks maakten we in de vakantie een kampeertocht op de fiets en van die tochten herinner ik me alleen, dat een van ons binnen een uur een lekke band kreeg.

Geen punt - de tasjes met de doosjes met plakspullen hingen onder onze zadels paraat.
Bagage aftuigen, fiets op z'n kop zetten, met de bandenwippers de buitenband over de velg trekken, de binnenband tevoorschijn peuteren... fluitje van een cent, we neurieden er vrolijke kampeerliedjes bij ('Pak al je zorgen in je plunjezak en fluit, fluit, fluit...').

Maar dan deed zich het grote bandenplakprobleem voor:
hoe vind je het gaatje?

Wij reden de banden altijd lek op de kleinst denkbare, met het blote oog niet waarneembare steentjes of glasscherfjes.
Dus dan pompte je de binnenband op en je liet hier en daar een klodder spuug op de band vallen, in de hoop dat er blaasjes op het gaatje bolden.
Of je onderzocht met je lippen langs de gehele band of er ergens een koud luchtstroompje ontsnapte.

We komen er rond voor uit: op die manieren vonden wij nooit het gaatje.

Er restte nog één gegarandeerd succesvolle methode: de opgepompte band onder water houden.
O, die fijne spiraal van luchtbubbeltjes, als het piepkleine gaatje zich prijs moest geven...

'Ga jij even op een teiltje water uit' Ik blijf op de fietsen passen.'

De dichtstbijzijnde boerderij lag vier kilometer verderop en op je verzoek om een teiltje water dreigde de boer zijn waakhond los te laten.

Twee boerderijen en zeven kilometer verder was een boerin zo aardig een varkensvoederbak te leen te geven met een bodempje water erin, waar weinig van over was als je de fietsen na twee uur eindelijk had teruggevonden. Het begon dan al aardig te donkeren.

Het kwam er in feite op neer, dat we de tent altijd opzetten op het punt in de route waar we ons eerste gaatje kregen en dat we de volgende dag samen, naast de fietsen, naar huis terugliepen.
Want als ìk het gaatje had, was mijn vriend solidair en liep ook.'

Vanmiddag fietste ik weer 's langs een fietser die op het trottoir naast zijn fiets liep.
Het zweet stond op zijn hoofd - hij had al een lange wandeling achter de rug.

Wat dan in enkele seconden plaatsvindt, gaat volgens een vast patroon.
Je kijkt naar de meegevoerde fiets of je kunt ontdekken wat er mis is.
Voor- of achterband lek?
Hangt de ketting eraf?
En dan kijk je naar het gezicht van het slachtoffer.

O nee, je lacht niet, maar de ongelukkige fietser kijkt nors terug, of hij op het punt staat te roepen: 'Waag het niet te lachen!'.

'Een opzienbarende uitslag van een belangwekkend onderzoek', zegt onderzoeker dr. Nak de Weert, als we hem het onderzoek Nederland Fietsland voorleggen.
'Vooral het gegeven dat de meeste huishoudens een of meer fietsen in de schuur, het huis of buiten hebben staan, heeft me zeer verrast. Ik had voorspeld dat onder het algemeen heersende gevoel van onveiligheid een proportioneel groot aantal fietsen binnen zou worden gestald.'

- Dat fietsen een therapeutische werking blijkt te hebben, is een nieuw gegeven

'Nee. Sinds de jaren zeventig weten we dat veel fietsers diep nadenken over het leven. Uit eigen onderzoek weet ik, dat bijvoorbeeld veel beslissingen tot echtscheidingen op de fiets worden genomen.'

- Hoe beoordeelt u dit onderzoek, kwalitatief gezien

'Wat ik mis is een bagagedrageronderzoek. Uit ?Spring maar achterop?, mijn grote onderzoek uit 1994, bleek al dat het gebruik van de bagagedrager als duozitplaats aan grote veranderingen onderhevig is. Steeds minder volwassenen maken gebruik van de bagagedrager. De oorzaak is tweeledig: de bagagedragers worden fragieler en de fietspassagiers dikker. De uitnodiging: ?Spring maar achterop, lieve pop!?, kan nu leiden tot stangbreuk en ernstige valpartijen.
Een andere oorzaak: de huidige kinderzitjes zijn dermate ingewikkeld geconstrueerd, dat het gemakkelijker is ze permanent op de bagagedragers te bevestigen, zodat voor volwassenen geen plaats meer overblijft.?

- Wordt ook op de bagagedrager gezongen en diep nagedacht over het leven

'Veel minder. Ik denk dat dit komt omdat de passagier de frisse wind en het ruime uitzicht mist. Hij of zij zit achter de rug van de partner, waardoor de gedachten geen hoge vlucht nemen. Het bagagedragerzitgedrag heeft een andere dynamiek, is egocentrischer, wat soms aanleiding geeft tot onbetamelijk gedrag. Handen in de zakken van de bestuurder stoppen, diens billen vastpakken en dergelijke.
Een andere opvallende uitkomst: het stangzitten is nagenoeg verdwenen.'

- Het stangzitten..

'Je ziet het nog zelden: een verliefd stel op één fiets en zij heeft, tussen zijn armen in, op de stang van de herenfiets plaatsgenomen. De moderne jonge vrouw vraagt om meer zitcomfort. Er zijn wel stangzadels voor op de herenfiets te koop - zogenaamde zoenzitjes - maar dat komt niet echt van de grond.'

Het nieuwe woord op de stationsfietsenstalling knalde me tegemoet.

Ik geef toe: ik moest geruime tijd nadenken voor ik het begreep.
Ik werd in de war gebracht doordat de gehele fiets onplatbaar kan worden gemaakt.
Even gedacht: bedoelt men dat de fiets een hardstalen frame kan krijgen, zodat bij overrijden door een vrachtauto geen stangetje wordt geplet?

Als er had gestaan: wij maken uw banden onplatbaar, ja...

Google schrikt ook van het rare woord: 'Bedoel je te zoeken naar oplaatbaar?'
En laat daar twaalf sukkels zien, die oplaadbaar bedoelen.

Nee, ik vrees dat het nieuwe woord geen hoge ogen gaat gooien.
'Op wat voor banden fiets jij?'
'Eh.. gewone banden...'
'Platbare banden?'
'Weet ik niet...'
'Er zijn nu onplatbare banden.'
'Goh, rijdt dat lekker?'
'Sinds mijn fiets onplatbaar is gemaakt, rij ik als een speer!'

Andere mogelijkheden:

Nooit-meer-lek-banden
Lekloze banden
Anti-lekbanden
Wij maken uw fiets plakvrij.
Wij maken uw banden gaatjewerend.
Maak uw fiets lekongevoelig!

'Ik heb de Tour de France in 1954 nog voorbij zien komen!'

Dacht ik een partijtje mee te kunnen blazen met de sportfanaten, (zie 'Wielrenherinnering' van donderdag j.l.) - het aan mij toegezonden boekje '8 juli 1954 - De dag dat de Tour voor het eerst buiten Frankrijk startte' helpt mij uit de droom.

Samenstellers Bertus Raats en Huug Schipper noteren in het mooie boekje o.a. nauwkeurig, van straat tot straat, die eerste etappe van Amsterdam naar Brasschaat.

Helaas. De Tourkaravaan is via Scheveningen, de Haagse Plesmanweg en Koningskade richting Voorburg gekoerst en heeft daar de Delftweg richting Delft genomen.
Ik heb de Tour aan het eind van de Laan van Meerdervoort, bij Meer en Bosch, nooit voorbij kunnen zien komen.

Maar mijn herinnering aan dat ene schrikbarende wielermoment houd ik staande.
Keken mijn vader en ik naar de Ronde van Nederland?

Als niet-sportliefhebber kan ik toch bogen op een vroege herinnering aan het wielrennen.
Die wel eens een stuk interessanter zou kunnen zijn dan ik zelf ooit dacht.

'O, dat klinkt goed, meneer. Vertelt u alstublieft verder.'

Ik sta met mijn vader tussen een lange rij toeschouwers op de stoep van de Laan van Meerdervoort, vlakbij ons huis.
In hoog tempo passeren slierten wielrenners. Het gezoef van de bandjes op het asfalt. Wat gaat dat hard!
Dan...
Vlak voor onze ogen rijdt een coureur tot heel dicht achter een voorganger. Nee, hij rijdt tot op de achterband, hij raakt hem rijdend aan - 'Kijk nou eens', roept mijn vader uit - waarna de achterste renner met zijn stuur een paar korte rukken naar links en rechts maakt. En dan zijn de twee aan elkaar gekleefde renners alweer uit het zicht verdwenen.

'Nou ja!,' zegt mijn vader ineens geagiteerd, 'die ene renner probeerde zijn voorganger te laten vallen! Zag je dat? Die hadden ruzie of zo. Gelukkig dat het niet lukte. Heb je ooit zoiets onsportiefs gezien?'

Het incident maakte grote indruk, want ik heb het decennia onthouden.

Nu zie ik hoe in vele kranten wordt herdacht dat op 8 juli, vandaag vijftig jaar geleden, de Tour de France in Amsterdam begon. Krasse knarren halen herinneringen op. Het was de eerste keer dat de Tour de France buiten Frankrijk van start ging.

Het lukt me niet de precieze route van die eerste etappe van de Tour in kaart te brengen. Maar ik heb wel ontdekt dat de karavaan vanuit Amsterdam naar Scheveningen koerste en toen via Den Haag op Delft afging.

Dus het zou kunnen... via de Laan van Meerdervoort en Loosduinen kom je in Delft.

Ik besluit hierbij mijn herinnering interessanter te maken.
De Tour de France van 1954? Die heb ik nog voorbij zien komen!

Van bevriende zijde ontving ik een prentbriefkaart, die zich goed leent voor nader historisch-sentimenteel onderzoek.

Na vergelijking met het exemplaar dat zich in de fotocollectie van het Haags Gemeentearchief bevindt, weet ik dat de foto in 1955 is gemaakt door J. v.d. Hoek. Op een moment dus, dat ik me naar alle waarschijnlijkheid in het schoolgebouw op de achtergrond moet hebben bevonden.

Een supervergroting van alle ramen levert geen bruikbaar argument voor deze veronderstelling. Ik heb niet gezwaaid naar fotograaf J. v.d. Hoek.

Ik ga voorbij aan alle details die nog onderzocht moeten worden - antennes, markiezen, automodellen - ik concentreer me op het straattafereel rechts beneden, aan de rand van de kaart (zie de detailfoto).

Dat daar een melkwagen van de Sierkan met twee melkbussen geparkeerd staat, is geen sensationele ontdekking. De melk werd toentertijd aan huis bezorgd (de melkman belde aan, kreeg van de klant een melkkoker mee, die werd volgetapt aan de bus op straat) - dit alles is bekend. De middenstand in de jaren vijftig is uitvoerig beschreven.

Schokkend materiaal echter levert het beeld van de fiets, die enige meters vóór de melkwagen is opgesteld.
Want het rijwiel staat los in de ruimte!

De fiets balanceert op één pedaal die op de stoeprand steunt. Het is een stalling voor de korte duur. De fietser (postbesteller?) doet even een brief in een bus, springt binnen enkele seconden weer op het zadel en rijdt verder.

Ik was deze wijze van fietsstallen geheel vergeten. Ze stamt uit een tijd toen de fietsen nog niet waren uitgerust met luxe, uitklapbare standaardjes (een deelstudie die nog zal volgen).

Het beeld schreeuwde om praktisch veldonderzoek.
Kan een fiets ook in 2004 nog worden gestald op de enkele pedaal?

De foto's bewijzen: het kan!
Een grote opluchting heeft zich van me meester gemaakt. Zolang er stoepranden zijn, kan ik mijn fiets zonder hulpmiddelen los, rechtop in de ruimte laten staan.

Ik vind dat ik mooi werk heb. Het is misschien maatschappelijk niet zo relevant, maar het schenkt grote voldoening.

Hemelvaartsdag, 2004

Evert heeft het sterke vermoeden dat Jacqueline een verjaardagsverrassing voor hem aan het voorbereiden is, waar hij helemaal niet blij mee zal zijn.

In de voortuin stonden een paar fietsen met van die vlotte kleurrijke kinderaanhangwagentjes geparkeerd. Jacqueline had een paar hem onbekende moeders van de crèche op de thee.

Toen Evert de kamer binnenkwam, staakten de vrouwen hun vrolijke gepraat en dacht hij te zien dat Jacqueline haastig een paar folders bij elkaar griste.

En nu heeft hij het vermoeden, op grond van Jacqueline's eerdere uitlatingen - 'O, kijk daar 's, wat enig voor die kinderen!' - dat ze van plan is een kinderbakfiets te kopen. Dus niet zo'n aanhangertje met één zitplaats en een lange vlag erop, maar een speciale bak, waar wel zes of meer kinderen in kunnen.

En daar voelt Evert helemaal niks voor.
Fietsen met kleine Evert in een zitje voorop is hartstikke leuk, maar voor zo'n vrolijke bakfiets, vol snaterende peuters, voelt Evert zich - en hier geeft hij het maar 's toe - te oud.
En die vrouwen gokken er natuurlijk op dat hij dagelijks een hele route gaat afleggen, want één kind in zo'n leuke bak vervoeren, is asociaal.

Moet hij het Jacqueline rechtuit zeggen? 'Sorry, schat, maar je bent toch nìet van plan...'
Geeft gedonder in de glazen.

Of moet hij zich over zijn bezwaren heen zetten en geen krimp geven? Grijze haren in de wind en lachend en zingend op de bakfiets door de wijk. 'Ze zijn allemaal gek op oom Evert!'

Evert heeft zin vanavond vroeg naar bed te gaan met In Europa van Geert Mak.

De fietsenfabriek introduceert een nieuw model fiets met slechts één verpletterend pluspunt, dat alle eventuele technische hoogstandjes in de schaduw stelt:

'Nooit meer zwaar fietsen in het donker.'
'Een stadsfiets mét automatische LED-verlichting zónder dynamo.'

Met andere woorden: hier wordt de dood van de dynamo aangekondigd.

Ach, ik zal me niet in de jongensromantiek storten door mijn Eerste Dynamo te herdenken - een mooie zwarte zware pot - drie keer zo groot als die huidige moderne nufjes van dynamo's. Het gegeven dat je er 'stroom mee kon opwekken' maakte de dynamo tot een geheimzinnig, gekoesterd apparaat, dat bij het schoonmaken een extra beurt kreeg.

Nooit meer zwaar fietsen in het donker. Vergt de dynamo dan zoveel extra beenkracht? Het is mij nooit zo opgevallen.
Goed dan, je moet iets meer aanzetten, maar daar staat het gezellig snorren van het dynamowieltje op je voorband tegenover.
Want als alles het doet - je koplamp werpt een goedgerichte bundel vooruit en ook je achterlicht gloeit in de nacht (heb je na een paar wilde fietszwenkingen geconstateerd waarbij je je hoofd zover mogelijk naar achteren buigt) - dan heb je het zwaar fietsen in het donker er graag voor over.

(De bekende controle vooraf zal ook tot het verleden gaan behoren: je zet de dynamo op de band, tilt de fiets op aan het stuur en draait aan het voorwiel - hoi, de koplamp doet het. Je rijdt de achterkant van de fiets tegen de muur, nog een keer draaien en je hoopt het rode achterlicht te zien weerkaatsen. Nee! Godver...! Nog een keer. Doet het niet!)

Misschien is het we een heel slimme zet van de fietsenfabriek de dynamoloze fiets nu te introduceren. In het voortgezette normen- en waardendebat wordt het voeren van adequate fietsverlichting een speerpunt. De pakkans wordt groot.
Binnenkort krijg je een jaar gevangenisstraf voor een niet-werkend achterlicht.
'Laat ik dan maar een dynamoloze fiets kopen met automatische LED-verlichting - ben ik van het gedonder af.'

Als ik op 2 januari 2004 met een goed voornemen naar de kapper fiets (nieuwe jaar = nieuwe coupe), kan mij dit duur te staan komen als ik onderweg een lekke band krijg, of als mijn ketting eraf loopt.

Ga ik te voet naar de kapper en een zool van een van mijn schoenen laat los (allebei tegelijkertijd komt zelden voor), of een van mijn hakken blijft achter in een wildrooster (allebei tegelijkertijd is mij wel eens overkomen), ook dan wordt het kappersbezoek onbetaalbaar.

Vandaag ga ik op de fiets naar de stad om een tondeuse te kopen.
Als ik gedurende veertien dagen mijn hoofd ermee kaalscheer, heb ik de prijs er al uit.

Foto 1

We staan klaar voor vertrek. We hebben veertien dagen gelogeerd op de boerderij in de Achterhoek. Mijn vader en moeder kwamen er ver voor de oorlog al en zijn er elke zomer blijven komen. Later met mij erbij en toen ook met mijn zusje.

Het was een klassieke boerderij, met een deel, een hooizolder, een washok voor de melkbussen, koeien in de wei, paard in de stal, rogge- en havervelden rondom, een moestuin, een boomgaard, een waakhond en een kippenhok.

We sliepen achter het linkerraam - de opkamer. De open deur rechts leidt naar de keuken, het grote houtfornuis is zichtbaar.
Links naast mijn moeder staat de boerin, de twee petdragers rechts zijn zoon Jan en een op het land meehelpende oom. De foto zal genomen zijn door de oude boer.

Waar het mij nu om gaat is de bepakking en de middelen van vervoer.

Foto 2

We gaan een grote thuisreis maken: helemaal van de Achterhoek naar Den Haag.
Eerst fietsen we naar Winterswijk, daar gaan we op de trein naar Arnhem, dan met de hele handel op een binnenvaartschip van Arnhem naar Rotterdam, en tot slot op de fiets van Rotterdam naar Den Haag. 's Avonds laat zullen we thuiskomen. ('Ssst! Alle mensen slapen al!')

Dit zal de goedkoopste manier van vakantievieren zijn geweest. Mijn ouders hadden het niet breed. We zijn nooit naar het buitenland geweest.

Mijn zusje zit in haar kinderzitje met een rugzak tegen het zadel geklemd. Mijn vader balanceert een grote plunjezak op het stuur.
En in deze vergroting zie ik nu pas dat ik een aktetas vasthoud, die ik tijdens de rit ook tegen het zadel geklemd zal hebben. Op mijn rechterbeen bungelt de tas van het boxje waarmee de foto is gemaakt.

De wankele, gammele fietsen... Die van mijn vader zonder kettingkast.
Ongetwijfeld zaten op de achteras steuntjes gemonteerd, waarop ik mijn voeten kon plaatsen. De eeuwige angst voor lekke banden. Ik weet ook zeker dat de vier binnenbanden vol met plakkertjes hebben gezeten.

In mijn herinnering is de afstand die wij op deze manier 's zomers aflegden, als gigantisch bewaard gebleven. We maakten een zeer vermoeiende wereldreis.

Een paar jaar geleden ben ik de boerderij gaan zoeken en vond hem (nog geheel intact).

Tot mijn stomme verbazing reed ik in anderhalf uur naar Winterswijk.

Na het eten nog even gaan kitesurfen. Maar het is niet leuk meer.
Die machogasten met hun kostbare, flashy vlieg- en vaarapparatuur lachen je vierkant uit.

Terwijl wij, met onze vliegers van pakpapier, hangend aan gewoon vliegertouw, en staand op een zelfgezaagd plankje triplex, toch sprongen maken van wel vijftien meter hoog en zeventig meter ver.

Ik hang mijn vlieger aan de wilgen en ga op zoek naar een nieuwe sport.

De propeller zit al aan het stuur en van de week worden de vleugels aan de bagagedrager van mijn fiets gemonteerd en ben ik er klaar voor.

Bikeflyen. Ik hoop niet dat het weer een modieuze rage wordt.

In de loop van de middag had ik alle kranten met bijlagen uit en begon ik aan de Kampioen, het gezellige maandblad van de ANWB.

Tussen alle vrolijke vakantietips door - waar ik geen gebruik van zal maken, maar dat ligt aan mij en niet aan de tips - stuitte ik op een artikel met 'de leukste nieuwtjes op fietsgebied'.

Wat waren dàt voor kleurrijke plastic dingetjes? Messenleggers? IJsschepjes?
Nee, bandenlichters!

'Kleurige lichters' 'Bandenlichters hebben nu een fris uiterlijk.'

Even dacht ik aan mijn eigen bandenlichters (of bandenwippers, zoals ik ze altijd heb genoemd). Hadden die een onfris uiterlijk?

Omdat je de moderne fietsbanden bijna nooit meer lek rijdt, had ik mijn bandenlichters al in geen tijden meer in handen gehad.
Ik haalde mijn doosje plakspullen te voorschijn en bekeek de drie lichters.
Toegegeven, ze waren weliswaar zelden gebruikt, maar de wippertjes oogden niet bepaald fris.
Wat zijn ze saai, die ouderwetse zwarte wippers!

De tekst van het artikeltje bevatte nog een argument dat overtuigend pleitte voor vervanging van de oude wippers:

'Dat (frisse uiterlijk) is hip en handig, want als ze op de grond vallen, vindt u ze zo weer terug.'

IJzersterk! Ik had zelf nooit gedacht aan het rampzalige moment dat je midden in de nacht een lekke band krijgt en tot overmaat van ramp tijdens het bandplakken de wippers op de grond vallen. Op je knieën in de inktzwarte duisternis moeten rondtasten naar je wippers... Nachtmerrie!

Volgende week moest ik maar 's op nieuwe, frisse, hippe, handige wippers uit.

Zo ziet u: op deze Paaszondag verveel ik me geen moment.
En morgen weer zo'n lange dag, met gezellige, frisse en handige ontdekkingen.

Als je in Maastricht woont, mag je lid worden van een ziekenfonds in Groningen, begrijp ik.
De 'switch-mogelijkheid' vloeit voort uit de liberalisering van de ziekenfondsmarkt.
Je regelt de overstap per telefoon of computer.

De kans dat je ooit een employee van jouw zorgverzekeraar in levenden lijve zult ontmoeten, is dus zeer klein geworden.

Hoewel...
Bij verdergaande privatisering van de gezondheidszorg, komt er misschien een colporteur aan de deur met een trits goedkope ziekenfondspakketten in zijn koffer.

En zo hoort het. Jij moet niet naar een ziekenfonds op zoek, het ziekenfonds moet bij jou beleefd komen vragen of je alsjeblieft lid wilt worden.

Van oudsher komt het ziekenfonds 'naar de mensen toe'.
In Amersfoort, voor het kantoor van een verzekeringsmaatschappij, staat een beeld, waaruit gevoel voor het verleden spreekt.

De ziekenfondsman, in lange leren jas, met een geldtas om zijn nek, op een Solex.

Hij kwam (wekelijks? maandelijks?) de premie ophalen (een kwartje?); in ruil gaf hij een stempeltje af op de betaalkaart.

Bij ons kwam hij rond etenstijd. Een lange, strenge, sombere man.
'Goeieavond, saam', zei hij altijd, ook als je in je eentje opendeed.
Hij zorgde aan tafel voor zenuwachtigheid.
'Vlug! Goeieavondsaam is aan de deur!'
'Waar is mijn portemonnee?', riep mijn moeder.
'Laat hem niet te lang wachten!', riep mijn vader.

Goeieavondsaam incasseerde zwijgend het geld, stempelde de kaart en zei het dan nog een keer:
'Goeieavond, saam.'
Door het raam van de voorkamer zagen we hoe hij op de Solex stapte en wegreed.
Hij had ons er weer aan herinnerd dat je ziek kon worden en doodgaan.
Bedrukt aten we ons toetje.

Sorry, mensen, als grootbewaarder en beroepsoudelul kan ik het niet laten in de kasten te duiken, naar aanleiding van voorgaand stukje.

Vriend Henk en ik maakten per fiets onze eerste buitenlandse reis.

Helemaal naar België!

Als we langs de veilige jeugdherbergen zouden trekken, hadden onze bezorgde ouders geen bezwaar.

De voorbereidingen waren grondig en tijdrovend.
De route moest op de kaart worden uitgemeten (haalde je 's avonds de volgende slaapplaats?), de herbergen dienden aangeschreven en je moest wachten op de bevestiging van je komst.

Van de tocht herinner ik me uitsluitend een spannende, gevaarlijke scène van achterover kiepende, te zwaar beladen fietsen op de smalle roltrappen van een tunnel in Antwerpen.

Hoe zag de leiding (Vader en Moeder moest je ze noemen) van de Jeugdherbergen in het buitenland eruit?
Hebben we corvees gedaan?
Kregen we fietspech?

Geen enkel beeld is op de interne harde schijf achtergebleven.
Maar aan de hand van de stempels, kan ik de reis gelukkig dateren.
Op 10 augustus 1955 bereikten we Bergen op Zoom, 11 (?) augustus Antwerpen; 12 augustus deden we Gent aan, 15 augustus haalden we Nijlen en op 16 augustus keerden we behouden in het vaderland terug.

Vorige week stond ik op een verjaardagsfeestje te praten met de achttienjarige zoon van de jarige.
Zei hij: 'Weet je wat een leuk land is om op vakantie te gaan?'
Ik: 'Nee?'
'Guatemala!'
'O ja?'
'Hartstikke mooi daar. Moet je zeker 's doen.'
'Zal ik zeker. Bedankt voor de tip.'

Hebben ze stayokays in Guatemala?

Die van politici zullen worden beschermd, mogen we aannemen. Maar geen minister zie je er nog mee, zelfs Donner laat hem roesten in het schuurtje achter zijn huis.

De vorige minister-president vertoonde zich er vaak op en gaf ooit nog eens een paar exemplaren weg aan collega-regeringsleiders op een Europese topconferentie, die dan ook buitensporig zwaar werd bewaakt.

Maar die van ons, gewone burgers, zijn vogelvrij verklaard.
De Procureurs-Generaal hebben besloten dat geen onderzoek meer zal worden gedaan naar fietsendiefstal.

Per jaar worden in Nederland 900.000 fietsen gestolen.
Raar idee dat die bijna-miljoen gestolen fietsen van vorig jaar nog allemaal op de weg zijn.

Aangifte doen - het was toch al een vervelend, zinloos en tijdrovend gedoe - nu hoeft het dus helemaal niet meer.

Een paar jaar geleden werd mijn fiets gestolen. Na twee dagen zoeken vond ik hem terug. In een verre wijk stond hij tegen de zijkant van een verveloos huis. Ik schopte tegen het slot tot het openging en reed de fiets terug naar zijn eigen thuis.
Naar de politie gaan om aangifte te doen? Ik dacht er toen al niet aan. Ik was eerder een beetje kwaad op mijn fiets. Wat een rotstreek mij twee dagen in de steek te laten!

Het besluit van de PG's is slecht voor de normen en waarden van onze fietsen. Ga maar 's kijken naar wat zich aan tweewielers ophoudt bij de stations. Grote kluwens van haveloze, aftandse fietsen, die dringend hulp nodig hebben. Een stalen ros wordt zelden nog gezien.

We laten de fietsen aan hun lot over.
Volgend jaar zullen er anderhalf miljoen gestolen worden.

Kwam zojuist deze fiets tegen. Zij stond niet ver van een kleuterschool geparkeerd.

Even heb ik nog gewacht op moeder en kinderen, maar dat werd me toch te dirtyoldman-achtig.
'Dag mevrouwtje, zou ik een foto van u en de kleinen mogen maken? Goh, wat een schatjes zijn 't, enzovoorts.'

Dus: gewoon een mooie rooie fiets zonder meer.

Hoi!

Als ik dit tik is het nog licht buiten. Ik kan bijna niet wachten tot donker. Ga ik namelijk fietsen met m'n nieuwe lichtwielen.

Heb ik in Amerika via internet besteld en ze zijn vanmiddag aangekomen!

Ik heb drie verschillende van die bladen , die je alledrie tegelijk tussen je spaken kan steken en als je dan aan het fietsen bent, wordt een computertje in die bladen in werking gezet, zeg maar, waardoor de kleuren en motieven gaan oplichten.

Helemaal precies weet ik niet hoe het zit: okay, je gaat fietsen en de verlichting van een blad gaat aan - wordt een tweede motief en kleur zichtbaar als je harder fietst? Nog harder en nummero drie komt te voorschijn?

Hoe zou je zoiets kunnen controleren?
Want dat is het punt: als je fietst, kun je moeilijk zelf naar je wielen kijken. Moet je helemaal schuin uit je zadel naar rechts of links leunen om een glimp van je eigen wielen op te vangen. En voor je het weet ben je tegen een auto aangeknald. Zie je ook wat in het donker oplichten, namelijk sterretjes! Wat niet helemaal de bedoeling is!!

Eén ding is zeker: de mensen die mij vanavond voorbij zien flitsen, zullen helemaal uit hun bol gaan. En dat is toch het belangrijkste. Daar doe je het voor.

Het zou fijn zijn als er iemand met mij mee kon fietsen en precies vertelde van: nu gaat dat licht aan en nu dat... en jeetje, Driek, wat is het hartstikke mooi!
Maar ik weet zo gauw niemand. En mijn broer moet naar een vergadering en mijn schoonzusje heeft geen zin.
Nou ja, dan gaan we er toch alleen op uit!

Hoi allemaal!
This was Driek the Gadgetfreak

PS Te gek: ik heb een eigen dossier gekregen (zie linkerbalk).
Bedankt, De Bie!

De joyrider die vannacht mijn fiets leende - en keurig op zijn oude plek terugzette - heeft enorm veel plezier gehad van mijn oude karretje.

Als ik mijn fiets uit de stationsstalling rijd, begint het te regenen. Te miezeren. Fijne drizzel die geen kringen in de plassen maakt, maar overal doorheen dringt.

Nadat ik in de dorpshoofdstraat de eerste elementaire boodschappen heb gedaan, zijn mijn knieën doornat en dat is niet lekker fietsen. In de Etos vraag ik naar een paraplu; er is alleen een klein model in tijgerprint te koop. 'Dat is heel modern', zegt de verkoopster.

En zo fiets ik even later de duinen in, met in de linkerhand de tijgerparaplu geklemd, die ik in de bewoonde wereld voor geen goud zou durven opsteken. Ook draag ik de riem van mijn notebooktas schuin voor de borst, zodat de computer op mijn rug enigszins beschermd wordt tegen de motregen. Een schoudertas staat hoog op mijn lijst 'Streng Verboden'.

Om voor gek te staan heb je andere mensen nodig. En in de duinen zijn er, als het regent, geen anderen.

Er steekt een konijn op twee meter met topsnelheid het fietspad over. Kreeg een doodsschrik van die tijger op wielen.

Ik mag hier een week verblijven in een oud, eenzaam huis, op drie kwartier fietsen van de bewoonde wereld.
Als je dit leest, heeft de computer de reis goed doorstaan.

Weer is een topman uit het bedrijfsleven gearresteerd op verdenking van omkoping en belastingfraude (de ex-directeur van de Konmar-supermarkten).
En ook deze topman zou 'luxe vakantiereizen en dure auto's hebben geïncasseerd'.

Binnenkort moet ik enkele topmannen benoemen (als Bieslog naar de beurs gaat).
De headhunters krijgen de opdracht te zoeken naar topmannen met een voorliefde voor 'kamperen in eigen land' en 'fietsen naar de zaak met een doosje Simson bandenplakspullen en een regenponcho in de fietstassen'.