In veel kranten wordt door vriend en vijand de onzinnigste vraag beantwoord die bij de dood van een schrijver kan worden gesteld: zal hij in de toekomst nog worden gelezen?
Nee, misschien blijft een enkel boek over, meent de vijand.
Over tweehonderd jaar worden al zijn boeken nog veel gelezen, zegt de vriend.

De schrijver kan de onvoorspelbare toekomst ook een handje helpen.
Nog bij zijn leven vermaakte schrijver Elias Canetti zijn grote bibliotheek en een karrenvracht manuscripten, aantekeningen en onuitgegeven werken aan de Centrale Bibliotheek van Zürich, vergezeld van strenge instructies.

Zo mocht pas tien jaar na zijn dood in 1994, een eerste manuscript uit die nalatenschap worden gepubliceerd.
'Party im Blitz - die englischen Jahre' deed veel stof opwaaien en bracht Canetti opnieuw onder ieders aandacht, met grote artikelen in alle literaire bijlagen.

Om de tien jaar zullen nieuwe uitgaven volgen.
In 2024 zijn Canetti's dagboeken en correspondenties aan de beurt.

Elias Canetti overleed op 89-jarige leeftijd.
Zijn werk zal hem minstens dertig jaar overleven.

Reve's werk zal tot in lengte van dagen een goede test blijven voor het meten van iemands gevoel voor ironie en humor.

Zo vallen de Nederlandstaligen in twee menstypen uiteen - zij die Reve?s theorie over het bestaan van katholieke dieren met een grote lach tot zich hebben genomen en zij die - ook nu nog - deze 'vondst' door drie puntjes laten volgen: grotere onzin hebben zij niet eerder gehoord.

Bijgaand fragment is geknipt uit een sterk negatieve, in afbrekende bewoordingen opgestelde necrologie van Gerard Reve.

Is het moeilijk de naam van de krant te raden?

Gerard Reve heeft me in de loop van tientallen jaren onnoemelijk veel leesplezier geschonken.
Slap woord: leesplezier. Maar ik neem het letterlijk - hij was (is) een van de weinige Nederlandse schrijvers die me spontaan hardop in de lach deed (doet) schieten.

Ik durf ook te beweren dat ik ALLES van hem heb gelezen.
Maar ik ben geen Reve-verzamelaar, in mijn boekenkast staan veel eerste drukken, maar geen zeldzaamheden.
Op één uitzondering na.
Van de Revekenner en verzamelaar Diederik van Vleuten kreeg ik vorig jaar een exemplaar van het door de Revianen felbegeerde, want nauwelijks nog te vinden boekje uit 1922, De Kleine Neurasthenicus - Beknopte handleiding tot een ordentelijk leven - door dr. Herman Gerard de Cock.
Dit curieuze werkje speelt een belangrijke rol in Reve's debuutroman De Avonden. Hoofdfiguur Frits van Egters citeert er meerdere malen uit.

Ook heeft Reve de titel van zijn boek 'dat alle andere boeken overbodig zou maken', Het Boek van het Violet en de Dood, aan De Kleine Neurasthenicus ontleend.
Voor meer achtergronden verwijs ik naar de site van DBNL - de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.

Bij wijze van eerbetoon monteerde ik uit de box met 9 cd's waarop Reve De Avonden integraal voorleest, de laatste pagina's.

Een hilarisch maar ook ontroerend slot. Des te aangrijpender in het licht van Reve's dood.

DAGSLUITING

Eigenlijk geloof ik niets,
en twijfel ik aan alles, zelfs aan U.
Maar soms, wanneer ik denk dat Gij waarachtig leeft,
dan denk ik, dat Gij Liefde zijt, en eenzaam,
en dat, in dezelfde wanhoop, Gij mij zoekt
zoals ik U.