In de vijfde, laatste, klas van de middelbare school groeide het werk me over het hoofd.
Ik had voor de b-kant van de HBS gekozen, omdat ik scheikunde wilde studeren. Een vergissing die me dat jaar duur kwam te staan - de exacte vakken werden struikelblokken; ik moest zoveel bijlessen gaan volgen dat ik aan veel andere vakken nauwelijks toekwam.

Bij de opgaven voor het vak geschiedenis in dat laatste jaar hoorde het maken van een werkstuk. Hoe moest ik zo'n tijdrovend karwei in hemelsnaam klaren?
Mijn vader bood aan een verslag te maken van operatie ?Market Garden?, de grote luchtlandingsslag bij Arnhem die op 17 september 1944 begon (vandaag zestig jaar geleden).

Fraude!
Mijn vader was een keurige man, die ik niet tot oplichterij in staat achtte, maar ik denk dat hij er zin in had het verslag te schrijven. Veertien jaar na de historische gebeurtenis wilde hij zich er graag uitgebreid in verdiepen. En daarbij: het moest, anders ?redde ik het niet?.

Tot mijn grote verbazing vond ik vanmiddag in een van mijn tientallen bewaardozen de kladversie van dat werkstuk.
Mijn vader moet er in zijn vrije tijd vele weken aan hebben gewerkt. Het stuk bestaat uit 16 dichtbeschreven vellen, in dat prachtige handschrift, dat ik door en door ken en waarmee ik zo graag zelf zou willen schrijven.

Schandelijk, maar ik heb mijn werkstuk nu pas voor het eerst gelezen.
De visie van mijn vader op de mislukking van Market Garden, komt nagenoeg overeen met de huidige - hij kraakt kritische noten bij de geallieerde voorbereidingen en de falende inlichtingendiensten. Mijn vader legt ook duidelijk extra nadruk op het feit dat de hongerwinter in het Westen een gevolg was van de mislukking van Arnhem - de winter waarin hijzelf bijna was bezweken aan hongeroedeem.

Het ?nette? exemplaar, dat ik inleverde bij mijn geschiedenisleraar, was vlekkeloos uitgetikt en doorschoten met gedetailleerde ingekleurde kaartjes van de diverse krijgsverrichtingen en posities der troepen. Mijn vader had ook op één vel een verkorte versie van de conclusies genoteerd, zodat ik de meest elementaire feiten mondeling zou kunnen toelichten..

Ik was bloednerveus bij aanvang van de les waarin onze werkstukken werden besproken. Zou het bedrog uitkomen?
Toen ik aan de beurt was, hield de leraar mijn vaders scriptie omhoog:
?Kijk, jongelui, dit is nou ?s een werkstuk zoals het moet zijn. Dit is subliem. Ik geef een tien!? Ik was trots. Op mijn vader. De leraar stelde geen moeilijke vragen en op het eindrapport kreeg ik voor geschiedenis een 9, het hoogste cijfer dat ik ooit heb behaald.

Meneer de voorzitter, ik beken ruiterlijk dat ik 46 jaar geleden een misstap heb begaan. Mocht dit feit niet zijn verjaard, dan ben ik bereid de consequenties te aanvaarden, waartoe ik mij vanaf heden beschikbaar houd voor nader justitieel onderzoek.